Αποστολή και Στόχοι

Εξ ορισμού η Μόνιμη Έκθεση της Μύρινας “εικονογραφεί” πτυχές τού κατ’ εξοχήν γοητευτικού πυρήνα της παιδικής ηλικίας, εκεί όπου κανοναρχεί δοξαστικά το παιχνίδι, κι από κοντά τα παιδικά αναγνώσματα (ιδίως τα λογοτεχνικά), συμβάλλοντας και τα δυο -το καθένα με τον τρόπο του- στη βαθμιαία κοινωνικοποίηση του παιδιού, στην άσκηση της φαντασίας, στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του και γενικότερα στη μύησή του στον κόσμο των ενηλίκων.

Δύο βασικές αρχές διέπουν τη λογική της Έκθεσης: Αφενός, να μην υποβαθμιστεί ο θαυμαστός κόσμος των παιχνιδιών, κυρίως, σε άψυχα μουσειακά εκθέματα. Και, αφετέρου, να γίνεται σταθερά αισθητή η πρωτεϊκή διάσταση του παιχνιδιού, στην ευρύτερη έννοιά του, ως κινητήριου παράγοντα για τη δημιουργία πολιτισμού και την τόνωσή του. Πάνω στις αρχές αυτές εδράζονται εν πολλοίς και οι στόχοι μας.

Πρώτος εμφανής στόχος της Έκθεσης είναι να ταξιδέψει τους επισκέπτες διαχρονικά στη μαγεία της παιδοσύνης και σε ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει σε πραγματικό όσο και συμβολικό επίπεδο. Κύριος γνώμονας είναι βέβαια επί του προκειμένου τα παιδιά. Αλλά στο ταξίδι αυτό έχουν δικαιωματικά θέση και οι ενήλικες, που προϊόντος του χρόνου όλο και πιο συχνά επιστρέφουν νοσταλγικά στα χλωρά τους χρόνια. Γιατί, όπως έγραφε και ο ποιητής Κώστας Ουράνης, “ευτυχισμένος εκείνος που […] δεν γιατρεύτηκε ποτέ από την παιδική του ηλικία, μα μπορεί πάντα να περιφέρεται από την πραγματικότητα στο όνειρο, χωρίς να νιώθει τα σύνορα που τα χωρίζουν”.

Η έντονη σκηνογραφική άποψη που διατρέχει την παρουσίαση των εκθεμάτων κάνει να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια παιδιών και ενηλίκων λογής γοητευτικά αφηγήματα. Παράλληλα όμως τα αφηγήματα αυτά έχουν στηθεί με τρόπο ώστε να εμπεριέχουν και να μεταδίδουν γνώση, αναδεικνύοντας τη διαχρονική σημασία του παιχνιδιού και των παιδικών αναγνωσμάτων, που είναι και τα δύο εύγλωττοι δείκτες κοινωνικών αξιών, ιστορικών γεγονότων και συνθηκών, παιδευτικών αρχών, αλλά και τεχνολογικών εξελίξεων από εποχή σε εποχή.

Συνοδευτικά επεξηγηματικά κείμενα και σχετικό φωτογραφικό, κινηματογραφημένο όσο και ηλεκτρονικό υλικό καθιστούν ακόμη πλουσιότερη τη γνωσιακή εμπειρία από το ταξίδι αυτό στον χρόνο.

Ο δεύτερος βασικός στόχος συμπλέει ουσιαστικά με την πάγια θέση της σύγχρονης μουσειολογικής δεοντολογίας που θέλει τα μουσεία να λειτουργούν σαν πολυσήμαντα κελύφη πολιτισμού, όπου τελούνται επικοινωνιακά και επιμορφωτικά δρώμενα, με τον επισκέπτη να μην παραμένει απλώς παθητικός δέκτης, αλλά να ενεργοποιείται δραστικά σε μια συμμετοχική διαδικασία. Τούτο ισχύει ακόμη περισσότερο στην περίπτωση των παιδιών, ιδίως μάλιστα όταν το εκθεσιακό “γεγονός” εστιάζει προνομιακά στον δικό τους, συναισθηματικά φορτισμένο, κόσμο.

Έτσι, κύριο μέλημα της Έκθεσης της Μύρινας αποτελεί η συντονισμένη διοργάνωση εκπαιδευτικών, διαδραστικών προγραμμάτων με αφορμή μεμονωμένα, λόγου χάρη, παιχνίδια και βιβλία ή χαρακτηριστικές θεματικές ενότητες. Τέτοια δρώμενα, στα οποία θα συμμετέχουν πρώτιστα σχολεία της Λήμνου, τονώνουν ακόμη περισσότερο τον χαρακτήρα της Έκθεσης ως ζωντανού πολιτισμικού κυττάρου στο πλαίσιο της κλειστής τοπικής κοινωνίας. Οι μεγάλοι αύλειοι χώροι της Έκθεσης προσφέρονται επί του προκειμένου ιδεωδώς για την ανάπτυξη λογής δραστηριοτήτων των παιδιών. Μέσα από την, κατά περίπτωση, ένταξη στα διαδραστικά προγράμματα και ενήλικων ατόμων (γονείς, παππούδες, γιαγιάδες), είτε με ανακατασκευή παιχνιδιών της παιδικής τους ηλικίας ή με κατάθεση προσωπικών τους παιγνιακών αναμνήσεων και συγκέντρωση σχετικών φωτογραφιών μπορούν να κινητοποιηθούν γόνιμα και δημιουργικά όλες οι ηλικίες, με αποτέλεσμα την περαιτέρω σύσφιξη των μεταξύ τους δεσμών.

Υπό το πρίσμα της Έκθεσης ως ζωντανού πολιτισμικού κυττάρου και διευρύνοντας τις δραστηριότητές της και την εμβέλειά της και πέραν της Λήμνου, τέθηκε ως στόχος, ανάμεσα σε άλλα, η διοργάνωση διαλέξεων, ημερίδων και συνεδρίων με θέμα το παιχνίδι, το βιβλίο και γενικότερα τον κόσμο του παιδιού, που θα πλαισιώνονται, στο μέτρο του δυνατού, με συναφείς εκδόσεις.

Το στήσιμο, τέλος, περιοδικών εκθέσεων αποτελεί αναπόφευκτη αναγκαιότητα αλλά και στοιχείο ευελιξίας, καθώς από την πληθώρα των παιχνιδιών και παιδικών αναγνωσμάτων δεν παρουσιάζεται στις προθήκες, λόγω περιορισμών χώρου, παρά ένα αντιπροσωπευτικό μόνο μέρος τους. Τέτοιες εκθέσεις, έχοντας θεματικό κυρίως χαρακτήρα, θα δίνουν τη δυνατότητα να εκτίθεται, κατά καιρούς, και το ταξινομημένα αποθηκευμένο υλικό, ανανεώνοντας το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Με ανάλογο σκεπτικό οι περιοδικές εκθέσεις θα μπορούσαν να φιλοξενούν, λόγου χάρη, έργα των παιδιών εμπνευσμένα από τα εκθέματα ή που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αλλά ακόμη και λημνιακά παραδοσιακά παιχνίδια